آیا به‌طور مداوم با مشکل لکه‌های سفید روی ناخن‌های خود روبرو می‌شوید؟ علت ایجاد لکه سفید روی ناخن چه چیزی است؟ ظاهر این لکه‌ها می‌تواند آزاردهنده و نگران‌کننده باشد، اما آیا می‌دانید چه عواملی می‌توانند باعث ایجاد این لکه‌ها شوند؟ در این مقاله، به بررسی علل احتمالی لکه‌های سفید روی ناخن‌ها و راهکارهایی برای پیشگیری از آنها خواهیم پرداخت.
لوکونیشیا چیست؟
لوکونیشیا یا خمیرکائولینی ناخن (به انگلیسی: Leukonychia) عبارت است از وجود لکه‌های سفید یا سفیدی مات روی سطح ناخن‌ها. این لکه‌ها ممکن است در قالب خطوط، نقاط یا ناقصی‌هایی باشند که روی ناخن‌ها ظاهر می‌شوند.
لوکونیشیا معمولاً به صورت تصادفی و بی‌ارتباط با بیماری‌های جدی ایجاد می‌شود و بیشتر به عنوان یک نوع تغییر زیبایی در ناخن‌ها در نظر گرفته می‌شود. این مشکل می‌تواند در هر ناخن از ناخن‌های دست و پا رخ دهد و به صورت موقت یا دائمی باشد.
علل ایجاد لوکونیشیا ممکن است شامل فشار یا آسیب مکانیکی به ناخن‌ها، کمبود عناصر غذایی مانند روی و زینک، عفونت‌های قارچی، برخی داروها، عوامل مرتبط با استفاده از مواد شیمیایی ناخن و حتی تروماهای ناخنی باشد.
در صورتی که لوکونیشیا باعث نگرانی شما شده یا با علائم دیگر همراه باشد، مناسب است به پزشک مراجعه کرده و مشکل را بررسی کنید تا علت دقیق و درمان مناسب تعیین شود.
پسوریازیس ناخن چیست؟
پسوریازیس ناخن یک بیماری پوستی است که تأثیری بر روی ناخن‌ها دارد. در این بیماری، علائمی مانند تغییر رنگ، ضخیم شدن، لکه‌ها، خطوط عرضی یا عمودی، ترک‌ها و تغییر شکل ناخن‌ها رخ می‌دهد. پسوریازیس ناخن نمونه‌ای از پسوریازیس است که در آن علائم بر روی ناخن‌ها ظاهر می‌شوند.
پسوریازیس ناخن ممکن است به دلیل تغییرات در ساختار و عملکرد سلول‌ها در ناخن و تماس آنها با سیستم ایمنی بدن ایجاد شود. علت دقیق پسوریازیس ناخن هنوز مشخص نیست، اما فرضیه‌ها بر اساس عوامل ژنتیکی و ایمنی شناخته شده‌اند.
علاوه بر تغییرات در ناخن‌ها، پسوریازیس ناخن ممکن است با علائم دیگر پسوریازیس همراه باشد، مانند پوست قرمز و خارش دار، تشکیل ترک‌ها و ترشح زیر ناخنی. این بیماری ممکن است تأثیری بر ظاهر و عملکرد ناخن‌ها داشته باشد و در برخی موارد می‌تواند باعث عدم راحتی و افزایش آسیب به ناخن‌ها شود.
آشنایی با دلیل سفیدی روی ناخن
1. واکنش آلرژیک: حساسیت به لاک، براق‌کننده و سفت‌کننده‌ی ناخن یا لاک پاک‌کن‌ها ممکن است روی ناخن‌های شما لکه‌ی سفید ایجاد کند. استفاده از مواد اکریلیک یا ژل هم می‌تواند به‌شدت به ناخن‌های شما آسیب برساند و باعث ایجاد این لکه‌ها شود.
۲. عفونت قارچی: اونیکومایکوز سطحی سفید، یک نوع قارچ است که می‌تواند روی ناخن‌های پا ظاهر شود. عفونت می‌تواند گسترش یابد و به بستر ناخن برسد. ممکن است اولین علامت این عفونت ایجاد چند نقطه‌ی سفید کوچک روی ناخن باشد. اما به‌تدریج ناخن‌های پا پوسته پوسته و سپس ضخیم و شکننده می‌شوند.
۳. علل ارثی: در موارد نادر، لوکونیشیای واقعی یک بیماری ارثی است و به‌‌دلیل یک جهش ژنی ایجاد می‌شود که می‌تواند توسط یک یا هر دو والد به کودک منتقل شود. این افراد معمولا لوکونیشیای کامل را تجربه می‌کنند، یعنی در بدو تولد یا در اوایل دوران شیرخواری ناخن‌های آنها کاملا سفید است. گاهی اوقات، لوکونیشیا ممکن است نتیجه یک اختلال نادر باشد، مثل: سندرم بارت-پامفری، بیماری داریر و…
۴. آسیب‌دیدگی ناخن: آسیب‌دیدگی ماتریکس یا پایه‌ی ناخن که صفحه‌ی ناخن را تولید می‌کند، می‌تواند در حین رشد ناخن باعث ایجاد لکه‌ها یا نقاط سفید روی آن شود. با این حال، به این دلیل که رشد ناخن زمان‌بر است، ممکن است آسیب را به خاطر نیاورید. علائم بعضی از آسیب‌ها بعد از چهار هفته ظاهر می‌شوند.
۵. داروها و مسمومیت‌ها: بعضی از داروها می‌توانند موجب ایجاد لکه‌های سفید در ناخن شوند، از جمله داروهای شیمی‌درمانی که برای درمان سرطان تجویز می‌شوند و سولفونامیدها که در درمان عفونت‌های باکتریایی کاربرد دارند.
۶. کمبود مواد معدنی: در مورد ارتباط بین لکه‌های سفید ناخن با کمبود مواد مغذی بین پزشکان و محققان اختلاف‌نظر وجود دارد. بعضی از پزشکان معتقدند که کمبود مواد معدنی مثل روی (زینک) و کلسیم می‌تواند علت بروز این مشکل باشد، در حالی که تعدادی از آنها این ادعا را رد می‌کنند.
انواع سفیدی ناخن
سفیدی ناخن می‌تواند در انواع مختلفی از جمله موارد زیر رخ دهد:
- لوکونیشیا تغییراتی در ساختار ناخن است که می‌تواند باعث ظاهر شدن لکه‌ها، خطوط یا ناقصی‌های سفید روی ناخن شود. این نوع سفیدی معمولاً بی‌ارتباط با مشکلات پزشکی جدی است و به عنوان یک تغییر زیبایی در نظر گرفته می‌شود.
- عفونت قارچی ناخن (Onychomycosis) می‌تواند باعث سفیدی روی ناخن شود. در این حالت، ناخن ممکن است ضخیم شده، شکل تغییر کند و لکه‌های سفید روی آن ظاهر شود.
- عفونت باکتریایی ناخن ممکن است باعث تولید پوسته‌های سفید روی ناخن شود.
- تروماها و آسیب‌های مکانیکی مانند ضربه یا فشار می‌توانند منجر به سفیدی روی ناخن شوند.
- بیماری‌های پوستی مانند پسوریازیس ناخن می‌توانند علت سفیدی روی ناخن باشند. در پسوریازیس ناخن، علاوه بر سفیدی، تغییرات دیگری مانند ضخامت، ترک‌ها و تغییر شکل ناخن نیز رخ می‌دهد.
- کمبود عناصر غذایی مهم مانند روی، زینک و بیوتین نیز ممکن است باعث سفیدی روی ناخن شود.
بیشتر بخوانید: علت شکستن ناخن ها
لکه های سفید ناخن کودکان
بیماری‌های ناخن در کودکان، زیاد متداول نیستند؛ به همین دلیل گاهی توسط والدین یا پزشکان نادیده گرفته می‌شوند. در صورتی که وجود لکه سفید روی ناخن یا سایر تغییرات آن می‌توانند نشانه اولیه یک سندرم یا اختلال مزمن باشند. بیماری‌های ناخن در کودکان از نظر رویکرد تشخیصی و درمانی با بزرگسالان متفاوت هستند و حتی برخی از آنها تنها در کودکان مشاهده می‌شوند.
وجود لکه‌های سفید روی ناخن کودکان بیش از بزرگسالان با اختلالات زمینه‌ای سیستمیک مرتبط است و نیاز به پیگیری دقیق و درمان مناسب دارد. بررسی وجود تغییرات مانند لکه‌های روی ناخن در کودکان را باید به عنوان بخش مهمی از معاینه فیزیکی آنها در نظر گرفت. برخی از این ناهنجاری‌ها ممکن است پس از بروز، مادام‌العمر باشند؛ اما شکل ظاهری آنها با افزایش سن بدتر شود. پس تشخیص به‌موقع و درمان آنها می‌تواند از تشدید بیماری یا تغییر وضعیت ناخن‌ها جلوگیری کند.
تشخیص لکه‌های سفید روی ناخن کودکان که در اثر کمبود مواد معدنی ایجاد می‌شوند، بسیار مهم است. تداوم این کمبودها در کودکان می‌تواند خطرناک بوده و به تدریج باعث بروز مشکلات جدی، کاهش رشد جسمی و ذهنی و… در آنها هم شود.
آیا لکه های سفید روی ناخن خطرناک است؟
بیشتر موارد لکه‌های سفید روی ناخن‌ها بی‌خطر هستند و نشان‌دهنده مشکل جدی نیستند. اما در برخی موارد، لکه‌های سفید ممکن است نشانه‌ای از مشکلات صحیح ناخن یا بدن باشند. در ادامه، به برخی از مواردی که می‌توانند باعث لکه‌های سفید روی ناخن‌ها شوند اشاره می‌کنم:
- عفونت قارچی ناخن (Onychomycosis): در برخی موارد، لکه‌های سفید روی ناخن‌ها ممکن است نشانه‌ای از عفونت قارچی باشند. در این صورت، ناخن ممکن است ضخیم شده، شکل تغییر کند و لکه‌های سفید به شکل پودری روی آن ظاهر شوند.
- اختلالات مزمن کلیه: برخی از اختلالات مزمن کلیه می‌توانند باعث تغییر رنگ ناخن و ظاهر شدن لکه‌های سفید روی آنها شوند.
- آسیب ناخن: ضربه یا فشار مکانیکی قوی بر روی ناخن می‌تواند به طور موقت لکه‌های سفید را ایجاد کند. این نوع لکه‌ها معمولاً به طور طبیعی با رشد ناخن جدید ترمیم می‌شوند.
در هر صورت، اگر لکه‌های سفید روی ناخن‌ها نگرانی شما را برانگیزانده و شما نمی‌توانید علت آن را تشخیص دهید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
راه‌های پیشگیری از هاله سفید روی ناخن
برای پیشگیری از هاله سفید روی ناخن، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- حفظ بهداشت ناخن: به ناخن‌های خود مراقبت کنید و بهداشت آنها را حفظ کنید. از قراضه‌های تیز و سخت استفاده نکنید و از ضربه و فشار مکانیکی شدید بر روی ناخن‌ها پرهیز کنید.
- استفاده از محصولات آرایشی معتبر: در صورت استفاده از لاک ناخن، پاک کردن و تعویض آن به طور منظم را رعایت کنید. همچنین، از محصولات آرایشی معتبر و با کیفیت استفاده کنید.
- تغذیه مناسب: تغذیه سالم و تامین کافی عناصر مغذی از جمله ویتامین‌ها، مواد معدنی و پروتئین می‌تواند به سلامت ناخن‌ها کمک کند. مطمئن شوید که رژیم غذایی شامل میوه‌ها، سبزیجات، ماهی، گوشت، لبنیات و غلات کامل است.
- استفاده از مرطوب‌کننده ناخن: برای حفظ رطوبت ناخن‌ها، می‌توانید از محصولات مرطوب‌کننده ناخن استفاده کنید. این محصولات به نرمی و لطافت ناخن‌ها کمک می‌کنند و از خشکی و شکستگی آنها جلوگیری می‌کنند.
- استفاده از کف دست و ناخن: در صورت استفاده از مواد شیمیایی قوی مانند مواد شستشو، مواد تمیزکننده و مواد حاجب، از دستکش‌های کف دست و ناخن استفاده کنید تا ناخن‌ها از تماس مستقیم با مواد آسیب‌زا محافظت شوند.
- استفاده از کلسیم و زینک: مواد غذایی حاوی کلسیم و زینک، مانند شیر، ماهی، مغزها، برنج قهوه‌ای و حبوبات را در رژیم غذایی خود در نظر بگیرید. این عناصر معدنی به قوی شدن و سلامتی ناخن‌ها کمک می‌کنند.
چگونه لکه های سفید روی ناخن را از بین ببریم
برای از بین بردن لکه‌های سفید روی ناخن، می‌توانید روش‌های زیر را امتحان کنید:
- استفاده از لیمو: یک قطره یا دو قطره آب لیمو را روی لکه‌های سفید روی ناخن قرار داده و به آرامی ماساژ دهید. اسید موجود در لیمو می‌تواند لکه‌های سفید را کاهش دهد. پس از چند دقیقه، با آب گرم شستشو کنید و ناخن‌ها را خشک کنید.
- استفاده از آب اکسیژنه: محلول آب اکسیژنه 3٪ را با آب مخلوط کرده و ناخن‌ها را در آن قرار دهید. حدود 10-15 دقیقه این کار را انجام دهید و سپس ناخن‌ها را با آب گرم بشویید و خشک کنید. این روش می‌تواند لکه‌های سفید روی ناخن را کاهش دهد.
- استفاده از روغن زیتون: روغن زیتون را روی ناخن‌ها مالیده و به آرامی ماساژ دهید. این عمل باعث تغذیه و نرمی ناخن‌ها می‌شود و ممکن است به کاهش لکه‌های سفید کمک کند.
- استفاده از مرطوب‌کننده ناخن: محصولات مرطوب‌کننده ناخن را استفاده کنید تا ناخن‌ها را مرطوب و نرم کنید. این محصولات ممکن است به ترمیم و بهبود وضعیت ناخن کمک کنند و لکه‌های سفید را کاهش دهند.
- تغذیه سالم: مطمئن شوید که رژیم غذایی شامل غذاهای سالم و تغذیه‌ای مناسب است. مصرف مواد غذایی که حاوی عناصر غذایی مهم مانند کلسیم، زینک و ویتامین‌ها هستند، می‌تواند به سلامتی ناخن‌ها کمک کند و بهبود لکه‌های سفید روی ناخن را تسریع کند.
اگر لکه‌های سفید روی ناخن‌ها برای مدت طولانی حضور دارند و با روش‌های منزلی قابل از بین بردن نیستند، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
کلام پایانی
وجود لکه سفید روی ناخن معمولا نگران‌کننده نیست؛ اما گاهی می‌تواند نشان‌دهنده اختلالات سیستمیک یا مشکلات ژنتیکی در افراد باشد. این لکه‌ها ممکن است به دلیل بیماری‌ها و ناهنجاری‌های صفحه ناخن یا بستر آن هم روی دهند. بنابراین در صورت مشاهده آنها باید با پزشک خود مشورت کرده و آزمایش‌های لازم را برای تشخیص دقیق بیماری منجر به آن انجام داد.
سوالات متداول
لکه‌های سفید روی ناخن‌ها ممکن است به علت چندین عامل ایجاد شوند. در زیر، به برخی از سوالات متداول درباره علت ایجاد لکه‌های سفید روی ناخن‌ها پاسخ می‌دهم:
1. آیا لکه‌های سفید روی ناخن‌ها نشانه کمبود کلسیم هستند؟
خیر، در واقع لکه‌های سفید روی ناخن‌ها معمولاً نشانه کمبود کلسیم نیستند. این ادعا یک افسونه رایج است، اما عموماً لکه‌های سفید روی ناخن‌ها ناشی از دیگر عوامل هستند.
2. چه عواملی می‌توانند لکه‌های سفید روی ناخن‌ها را ایجاد کنند؟
- ضربه یا صدمه مکانیکی به ناخن
- عفونت قارچی ناخن
- اختلال در رشد ناخن
- استفاده از لاک ناخن یا مواد شیمیایی قوی بر روی ناخن
- تغذیه نامناسب یا کمبود عناصر غذایی مهم مانند آهن یا روی
- بیماری‌های مرتبط با ناخن مانند پسوریازیس ناخن
ماهک ناخن چیست؟
ماهک ناخن(lunula) به هلال روشن قسمت پایین ناخن گفته می‌شود که بخش مهمی از بافت ناخن است. تغییر در شکل یا رنگ این هلال ممکن است نشانه‌ای از وجود بیماری یا اختلالی در بدن باشد.
3. آیا لکه‌های سفید روی ناخن‌ها نشانه کمبود ویتامین است؟
عموماً لکه‌های سفید روی ناخن‌ها نشانه کمبود ویتامین نیستند. اما تغذیه نامناسب و کمبود ویتامین‌ها می‌تواند به مشکلات ناخن‌ها منجر شود. بنابراین، مراقبت از تغذیه مناسب و متنوع برای سلامتی ناخن‌ها اهمیت دارد.
4. آیا لکه‌های سفید روی ناخن‌ها می‌توانند نشانه کمبود کلسیم باشند؟
خیر، لکه‌های سفید روی ناخن‌ها معمولاً نشانه کمبود کلسیم نیستند. کمبود کلسیم در بدن به طور عمومی به صورت علائم دیگری مانند کاهش استحکام استخوان‌ها و دندان‌ها نشان می‌دهد و نه لکه‌های سفید روی ناخن‌ها.
بدون دیدگاه