نقش بویایی در زندگی بسیار تاثیرگذار است. به یاد داشته باشید که وقتی به یک شخص نزدیک می‌شوید، بوی او چقدر راحت می‌تواند تصورتان را تغییر دهد. ما چه بخواهیم و چه نخواهیم همیشه به بوی شخص دیگر توجه می‌کنیم و دیگری نیز ما را ارزیابی می‌کند. یکی از ناراحت کننده ترین موضوعات مربوط به بو، “بوی بد دهان” است. این مورد می‌تواند ترس‌ها و اضطراب‌هایی را ایجاد کند که به این شرایط روانی هالیتوفوبیا می‌گویند. بوی بد دهان را می‌توان با توجه به علل ایجاد آن به راحتی برطرف کرد. در این مقاله با ما همراه شوید تا به راه‌های رفع بوی بد دهان و علل بروز آن بپردازیم.
علل بوی بد دهان
در اصطلاح پزشکی بوی بد دهان را هالیتوزیس (halitosis) یا fetor oris می‌نامند. می‌توان گفت در حدود ۲۵ درصد افراد دچار بوی بد دهان هستند که این مشکل به علت‌های مختلفی ایجاد می‌شود اما در اکثر مواقع به بهداشت دهان و دندان مربوط می‌شود.
از علل هالیتوزیس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. عدم رعایت بهداشت دهان: نظافت ناکافی دهان، عدم مسواک زدن و استفاده نکردن از نخ دندان می‌تواند باعث تجمع باکتری‌ها و ذرات غذایی در دهان شود. این باعث تولید بوی ناخوشایند می‌شود.
2. بیماری‌های لثه: التهاب و عفونت در لثه‌ها می‌تواند باعث بوی بد دهان شود. بیماری‌هایی مانند التهاب لثه (جیوب لثه) و پریودنتیت (التهاب بافت‌های پشت لثه) می‌توانند باعث تولید بوی ناخوشایند شوند.
3. رستن باکتری‌ها: باکتری‌ها در دهان وجود دارند و به عنوان بخشی از فرآیند طبیعی بوی دهان را تولید می‌کنند. اما رستن باکتری‌ها بیش از حد معمول می‌تواند باعث بوی بد شود. این می‌تواند در صورت نظافت ناکافی دهان، تجمع غذا در بین دندانها و زبان، و همچنین وجود ترساکتیویته (ترکیبی از باکتری‌ها و ذرات مواد غذایی) رخ دهد.
4. مصرف مواد غذایی تند و ترش: مصرف مواد غذایی تند و ترش مانند پیاز و سیر می‌تواند باعث بوی بد دهان شود. این مواد ممکن است تا مدتی بعد از مصرف در دهان قرار بگیرند و باعث تولید بوی ناخوشایند شوند.
5. عوامل داخلی: بعضی از عوامل داخلی مانند خشکی دهان، استفاده از داروهایی که تولید بوی دهان را افزایش می‌دهند و عدم مراقبت مناسب از دهان می‌توانند نیز باعث بوی بد دهان شوند.
6. عوامل خارجی: مصرف سیگار و مواد مخدر، مصرف الکل، استفاده از مواد آرایشی و بهداشتی با مواد شیمیایی قوی، و همچنین مصرف غذاها و نوشیدنی‌هایی که بوی قوی دارند، نیز می‌تواند به بوی بد دهان منجر شود.
7. بیماری‌های دستگاه گوارش: برخی بیماری‌های دستگاه گوارش مانند عفونت‌های معده و زخم معده می‌توانند باعث بوی بد دهان شوند.
8مصرف داروها: برخی از داروها با تجزیه شدن و انتشار مواد شیمیایی در تنفس می‌توانند بو ایجاد کنند، مثل نیترات‌های مورد استفاده برای درمان آنژین، برخی از مواد شیمیایی شیمی درمانی و برخی آرام بخش‌ها مانند فنوتیازین‌ها
۹. بیماریها: بوی ناخوشایند دهان ممکن است از عوارض بیماری‌های زیر باشد:
– بیماری یا نارسایی کلیه
– بیماری یا نارسایی کبد
– دیابت
– آپنه خواب
در صورتی که مشکل بوی بد دهان به طور مداوم و مزمن وجود دارد، توصیه می‌شود به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا علت دقیق را تشخیص دهد و درمان مناسب را تجویز کند. همچنین رعایت بهداشت دهان و دندان، مصرف مواد غذایی سالم، استفاده از نخ دندان و آب دهان، و مراقبت مناسب از دهان می‌تواند به کاهش بوی بد دهان کمک کند.
تشخیص بوی بد دهان
1. با گذاشتن یک گاز استریل روی زبان خود و وجود لکه زرد یا بو روی گاز، میتوانید از وجود مقادیر زیادی VSC روی زبان آگاه شوید.
2. پشت دست خود را لیس زده و بعد از ده دقیقه آن را بو کنید و یا بعد از کشیدن نخ دندان بوی آن را بسنجید، وجود بو نشان دهنده وجود نمک‌های گوگردی در بزاق دهان است.
3. سنجش بوی بد دهان یک معیار علمی تر بوده که می‌توان با آن میزان سولفید موجود در نفس را اندازه گیری کرد.
در صورت وجود هریک از این موارد فورا به دندانپزشک مراجعه کنید. شما میتوانید با مراجعه به کلینیک بابکان با یک دندانپزشک حاذق مشورت کنید. دندانپزشک با بوییدن تنفس شما و بررسی مواردی از قبیل نحوه مسواک زدن و کشیدن نخ دندان، نوع غذای مصرفی، آلرژی یا بیماری، مصرف داروها و میزان خروپف بیمار بوی دهان را ارزیابی می‌کند.
ممکن است به بیمار توصیه کند که صبح، قبل از مسواک زدن با او ملاقات کند و یا برای تشخیص علت بوی نامطبوع، دهان، بینی و زبان بیمار را بو کرده و منبع بو را تشخیص دهد و از موارد زیر نیز استفاده کند:
1. هالیمتر (Halimeter): برای اندازه گیری ترکیبات گوگردی موجود در دهان کاربرد داشته و سطح پایین گوگرد را مشخص می‌کند.
2. کروماتوگرافی گازی (Gas Chromatography): این آزمایش برای اندازه گیری سه ترکیب گوگرد فرار (سولفید هیدروژن، متیل مرکاپتان و دی متیل سولفید) مورد استفاده قرار می‌گیرد.
3. تست BANA: جهت اندازه گیری سطح یک آنزیم خاص که توسط باکتری‌های عامل هالیتوز تولید می‌شود.
4. آزمایش بتا-گالاکتوزیداز (Beta-galactosidas): سطوح آنزیم بتا-گالاکتوزیداز با بوی دهان در ارتباط است.
اگر پزشک تشخیص دهد که منبع بو از دندان یا دهان نیست، ممکن است بیمار را به متخصصان دیگر ارجاع دهد.
برای جلوگیری از ایجاد بوی ناخوشایند دهان موارد زیر را در نظر بگیرید:
1. مسواک زدن و نخ دندان را جدی بگیرید.
2. از دهانشویه بدون الکل برای از بین بردن میکروب‌ها و باکتری‌ها استفاده کنید.
3. زبان خود را به خوبی شستشو داده و تمیز کنید.
4. تا جای ممکن از خوردن غذاها و نوشیدنی‌های با بوی قوی مثل ادویه‌ها، سیر و پیاز خودداری کنید.
5. مصرف میوه و سبزیجاتی مانند سیب، هویج، گلابی، خیار و کاهو که سرشار از آنتی اکسیدان هستند را در برنامه رژیم غذایی خود قرار دهید.
6. از دمنوش‌ها و گیاهانی مانند چای سیاه، چای سبز و جعفری تازه استفاده کنید.
7. از خشکی دهان جلوگیری کنید.
8. غرغره کردن آب نمک برای شستشوی ته حلق را نادیده نگیرید.
9. دندان‌های مصنوعی و محافظ‌ها و نگهدارنده‌های دهان را روزانه تمیز کنید.
10. مسواک قدیمی خود را هر ۳ ماه یک بار تعویض کنید.
11. هر ۶ ماه یکبار برای چکاپ به دندانپزشک مراجعه کنید.
چطور بوی بد دهان را از بین ببریم؟
۱. درمان پزشکی :
درمان پزشکی برای رفع بوی بد دهان ناشی از مشکلات معده ممکن است شامل تشخیص دقیق و درمان علت اصلی بوی بد دهان باشد. در ادامه، تعدادی از روش‌های درمان پزشکی برای رفع بوی بد دهان ناشی از مشکلات معده ذکر می‌شود:
1. داروها: پزشک ممکن است داروهای ضد اسید معده مانند آنتاگونیست‌های گیرنده H2 یا مهارکننده‌های پمپ پروتون تجویز کند. این داروها می‌توانند اسیدیته معده را کاهش داده و عوارض مرتبط با آن مانند بوی بد دهان را بهبود بخشند.
2. درمان عفونت‌ها: در صورتی که بوی بد دهان ناشی از عفونت معده باشد، پزشک ممکن است داروهای ضدباکتری یا ضدویروسی تجویز کند تا عفونت را کنترل کند و بوی بد دهان را کاهش دهد.
3. تغییرات در رژیم غذایی: پزشک ممکن است تغییراتی در رژیم غذایی شما ایجاد کند. این شامل کاهش مصرف غذاهای چرب، تنظیم میزان مصرف غذاهای پراسیدی، مصرف غذاهای سبک و قابل هضم، و مصرف مکمل‌های معده می‌شود. این تغییرات می‌توانند به کاهش بوی بد دهان کمک کنند و بهبود علائم معده را ایجاد کنند.
4. درمان عوامل تنظیم کننده معده: پزشک ممکن است بررسی عوامل تنظیم کننده معده مانند اسیدیته معده، ترشح گازهای معده و حرکت معده را انجام دهد و درمان‌های مناسب را تجویز کند. این درمان‌ها ممکن است شامل داروها، تغییرات در رژیم غذایی و تمرینات معده باشد.
5. درمان عوارض داروها: در صورتی که بوی بد دهان ناشی از مصرف داروها باشد، پزشک ممکن است داروهای جایگزین تجویز کند یا دوز و زمان مصرف داروها را تغییر دهد.
مهمترین نکته این است که با پزشک خود مشورت کنید تا تشخیص دقیق و درمان صحیح را دریافت کنید. پزشک شما می‌تواند بر اساس علائم و تاریخچه پزشکی شما، تشخیص دقیق تری برای مشکل معده شما بگذارد و درمان مناسب را تجویز کند. همچنین، پزشک ممکن است نکاتی درباره بهداشت دهان و مراقبت از دندانها و لثه‌ها به شما بدهد که می‌تواند به کاهش بوی بد دهان کمک کند.
۲. درمان خانگی :
در ادامه روش‌هایی برای درمان خانگی بوی بد دهان ذکر شده است، با ما همراه باشید:
1. به طور مرتب (۳ بار در روز) سطح دندان و زبان را با خمیر دندان و مسواک مناسب تمیز کنید. اما مراقب باشید در تمیز کردن زیاده روی نکنید، چرا که تمیز کردن شدید می‌تواند به لثه‌ها و مینای دندان آسیب برساند.
2. برای جلوگیری از باقی ماندن ذرات غذا در فضاهای بین دندانی، بعد از خوردن تنقلات از نخ دندان استفاده کنید.
3. آدامس نعنایی نفس شما را تازه می‌کند و پلاک دندان را در طول روز از بین می‌برد. اما بیش از ۵ تا ۱۰ دقیقه آدامس نجوید. درست است که باعث ترشح بزاق می‌شود اما در صورت مشکل در معده، اختلال را تشدید می‌کند.
4. در طول روز مقدار زیادی آب بنوشید.
5. از آدامس یا آب نبات‌‌های بدون قند، میوه و سبزیجات استفاده کنید تا با ترشح بزاق محیط دهان مرطوب بماند.
6. مصرف این مواد غذایی بسیار موثر است: دانه رازیانه به دلیل خواص ضدمیکروبی، جعفری، دارچین، دانه شنبلیله و میخک برای خواص ضد باکتری، آب لیمو به دلیل اسیدی بودن و حذف باکتری‌ها، سرکه سیب جهت متعادل کردن pH دهان و مقابله با باکتری‌ها، روغن درخت چای برای خاصیت ضدعفونی کنندگی
7. غرغره کردن آب نمک را برای متعادل کردن pH دهان و دارا بودن خواص ضد میکروبی جدی بگیرید.
8. مصرف اسپری یا قرص‌های خوشبوکننده دهان
9.رفع بوی بد دهان ناشی از معده با خوراکی های طبیعی
رفع بوی بد دهان ناشی از معده با خوراکی های طبیعی
بوی بد دهان ممکن است ناشی از مشکلات معده باشد. در این موارد، مصرف بعضی از خوراکی‌های طبیعی می‌تواند به کاهش بوی بد دهان کمک کند. البته، در صورتی که مشکلات معده مداوم و شدید هستند، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. روش‌های طبیعی برای رفع بوی بد دهان ناشی از معده شامل موارد زیر می‌شود:
1. نعناع: مصرف نعناع طبیعی یا نعناع خشک می‌تواند به تسکین بوی بد دهان کمک کند. میتوانید برگ‌های نعناع را خرد کرده و آن‌ها را جوید یا از چای نعناع استفاده کنید.
2. زنجبیل: مصرف زنجبیل به صورت تازه یا به صورت چای زنجبیل می‌تواند به بهبود علائم معده و کاهش بوی بد دهان کمک کند.
3. کرفس: مصرف کرفس تازه می‌تواند به تعادل PH دهان کمک کند و بوی بد دهان را کاهش دهد. میتوانید کرفس را خرد کرده و آن را جوید یا از آن برای سالاد‌ها و غذاهای خود استفاده کنید.
4. آناناس: مصرف آناناس به عنوان یک میوه طبیعی می‌تواند به تسکین بوی بد دهان کمک کند. آناناس حاوی آنزیم بروملین است که می‌تواند به هضم غذاها کمک کند و بوی بد دهان را کاهش دهد.
5. چای سبز: مصرف چای سبز، به دلیل خواص ضدباکتری و ضدالتهابی خود، می‌تواند به کاهش بوی بد دهان کمک کند.
6. آب لیموترش: شربت آب لیموترش حاوی اسید سیتریک است که می‌تواند باکتری‌ها را کاهش دهد و بوی بد دهان را تا حدی کاهش دهد.
همچنین، مصرف آب به میزان کافی و رعایت یک رژیم غذایی سالم و تازه نیز می‌تواند به بهبود بوی دهان کمک کند.
آیا دهانشویه برای رفع بوی بد دهان موثر است؟
بله، دهانشویه‌ها می‌توانند برای رفع بوی بد دهان موثر باشند. دهانشویه‌ها عموماً شامل مواد ضدباکتری و ضدبویی هستند که می‌توانند باکتری‌ها را کاهش داده و بوی ناخوشایند را از بین ببرند. همچنین، برخی از دهانشویه‌ها حاوی عناصر ضد التهابی و ضدعفونی کننده هستند که می‌توانند به بهبود وضعیت لثه و کاهش عفونت‌های دهانی کمک کنند.
بهتر است دهانشویه‌ها را بعد از مسواک زدن و استفاده از نخ دندان استفاده کنید. همچنین، حتماً دستورالعمل تولید کننده را برای استفاده درست دهانشویه دنبال کنید و مقدار مناسبی را در دهان خود استفاده کنید. همچنین، در صورتی که مشکل بوی بد دهان به طور مداوم و مزمن وجود دارد، بهتر است به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا علت دقیق را تشخیص دهد و درمان مناسب را تجویز کند.
چه زمانی باید از دهانشویه استفاده شود
به طور عمومی، دهانشویه باید بعد از مسواک زدن و استفاده از نخ دندان استفاده شود. این روش ترتیبی است که توصیه می‌شود تا ابتدا ذرات غذایی و باکتری‌ها را با مسواک زدن و نخ دندان از دندانها و فضای میان دندانها پاک کنید، سپس با استفاده از دهانشویه، باقیمانده باکتری‌ها را کاهش دهید و بوی ناخوشایند را از بین ببرید.
همچنین، در صورتی که دهانشویه‌ای که استفاده می‌کنید دارای دستورالعمل خاصی است، بهتر است طبق این دستورالعمل عمل کنید.
بنابراین، توصیه می‌شود دهانشویه را روزانه دو بار، بعد از صبحانه و قبل از خواب در شب استفاده کنید. اما همچنین، شما میتوانید در برخی موارد دیگر نیز از دهانشویه استفاده کنید، مانند بعد از وعده‌های غذایی سنگین یا در صورتی که بوی بد دهان در طول روز احساس می‌شود.
در هر صورت، مهمترین نکته این است که دهانشویه را به‌طور منظم و همراه با بهداشت دهانی منظم انجام دهید تا بهترین نتیجه را برای رفع بوی بد دهان بدست آورید.
بدون دیدگاه